Oleh;
Shamsuddin bin Haron (Pegawai
SIPartner+ PPD Kluang)
(Kertas kerja ini telah dibentangkan
di Kenferensi Pendidikan Nasional
di Kota Tinggi pada 2016)
Pengenalan
Era kemajuan Negara terkini menyaksikan
pendidikan bergerak seiring untuk melahirkan masyarakat Malaysia yang berilmu,
berpotensi, dan berdaya saing dalam menghadapi cabaran globalisasi masa kini.
Demi merealisasikan matlamat mencapai tahap negara maju pada tahun 2020,
kerajaan melalui Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah mengorak langkah
untuk menangani pelbagai isu dan masalah dalam sistem sedia ada bagi memastikan
sistem pendidikan terus relevan, bersifat dinamik dan sesuai dengan
persekitaran yang berubah.
Sehubungan itu, melalui program tranrsformasi
kerajaan, banyak aspek penting dalam pendidikan telah diubah dan diperbaiki
atau diperbaharui. Langkah tersebut diambil bagi memastikan rakyat Malaysia
sentiasa mendapat perkhidmatan pendidikan yang berkualiti. Hal ini kerana, transformasi pendidikan yang menjadi agenda utama dikebanyakkan negara
pada masa kini bertujuan untuk meningkatkan kualiti pendidikan sedia ada
(Hallinger & Bryant, 2014).
Rasionalnya, ekonomi
negara yang kompetatif sangat berkait rapat dengan sumber manusia yang
dilahirkan oleh institusi pendidikan (Shobing, Jiafang and Hallinger, 2013).
Sebagai negara yang pesat membangun, Malaysia turut tidak terkecuali daripada
desakan ini.
Bagi mempercepat penambahbaikan prestasi murid
secara berkesan, berterusan dan menyeluruh, KPM memberi tumpuan kepada aspek
yang memberi impak besar kepada prestasi murid seperti kualiti guru, kaedah
pembelajaran yang dilaksanakan dan kompetensi kepimpinan pemimpin sekolah. Hal
ini dinyatakan dengan jelas dalam 9 Bidang Keutamaan dan 11 Anjakan yang
terkandung dalam PPPM 2013-2015 (KPM, 2013).
KPM telah merancang untuk melaksanakan
PPPM 2013-2015 dalam tiga fasa atau gelombang. Gelombang pertama pelaksanaan,
iaitu dari tahun 2013 hingga 2015 bermatlamat untuk mengubah sistem dengan
memberi sokongan kepada guru dan memberi fokus kepada kemahiran utama. Bagi
mempercepatkan peningkatan prestasi sekolah dan mengurangkan jurang pencapaian
antara sekolah, Program Transformasi Daerah atau District Transformation Program (DTP) dijadikan satu strategi utama
bagi menyediakan sokongan yang menjurus kepada sekolah (KPM, 2014).
Inisiatif
School Improvement Partner (SIPartner+)
merupakan inisiatif utama dalam DTP bagi memberi bimbingan dan sokongan kepada
pemimpin sekolah dalam membangunkan organisasi sekolah yang mereka pimpin,
sementara inisiatif School Improvement
Specialist Coach (SISC+) pula
bermatlamat untuk memberi bimbingan dan sokongan kepada guru dalam melakanakan
pembelajaran berkualiti menggunakan pendekatan terkini terutamanya melibatkan pedagogi
abad ke-21 (Bahagian Pengurusan Sekolah Harian, 2015 ; Kementerian
Pendidikan Malaysia, 2013). Melalui inisiatif ini, para pemimpin sekolah dan
guru tidak akan berasa keseorangan dalam memimpin dan memajukan sekolah mahupun
melaksanakan pembelajaran abad ke-21 di bilik darjah. Implikasinya, mutu
perkhidmatan yang mereka berikan akan meningkat.
Refleksi Terhadap Pelaksanaan inisiatif
SIPartner+, SISC+ dan PAK21
Kini
PAK21 telah dilaksanakan di banyak sekolah dan peranan yang dimainkan oleh pegawai SIPartner+ dan SISC+
telah dapat dirasai di kebanyakan sekolah. Sehubungan itu, terdapat keperluan
untuk menilai keberkesanan pelaksanaannya bagi membolehkan usaha-usaha
pembetulan dan penambahbaikan dapat dilaksanakan. Sebagai satu inisiatif baharu,
keberkesanan pelaksanaannya perlu dipantau dan disemak agar hasrat untuk
melahirkan global players yang
mempunyai ciri-ciri seperti dalam 6 Aspirasi murid akan tercapai. Oleh itu,
bahagian ini akan membincangkan dengan lebih lanjut tentang keberkesanan
pelaksanaan PAK21, inisiatif SIPartner+ dan SISC+ serta keselariannya dengan
ciri perubahan berkesan.
a) Teori perubahan yang berkesan
Menurut Fullan (2006),
teori-teori perubahan yang digunakan untuk memajukan sekolah dapat membantu pemimpin
sekolah mengenal pasti strategi yang berkesan untuk mencapai matlamat perubahan
yang diharapkan. Beliau juga menyatakan bahawa teori perubahan yang berkesan
perlu berasaskan kepada tujuh aspek seperti yang digambarkan dalam Rajah 1 yang
berikut:
Rajah 1 :
Kerangka Konsep Teori Perubahan yang Berkesan (Fullan, 2006)
Berdasarkan
pandangan Fullan seperti di atas, teori perubahan yang berkesan perlu
melibatkan aspek-aspek tertentu seperti memberi fokus terhadap motivasi warga
sekolah, melaksanakan bina upaya dengan memberi fokus terhadap pencapaian,
menggalakan proses pembelajaran guru mengikut konteks tempat kerja,
melaksanakan perubahan berdasarkan
konteks, membuat refleksi terhadap tindakan yang telah diambil, melibatkan
semua warga di semua peringkat dan mempunyai semangat yang cekal serta
fleksibel untuk terus berada pada landasan yang betul.
Kajian yang
dilaksanakan oleh Mohamad Mahadi dan Shamsuddin Haron (2017) tentang pelaksanaan PAK21 di beberapa sekolah di
daerah Kluang dan Kota Tinggi khususnya program-program yang melibatkan pegawai
SIPartner+, SISC+ dan pemimpin sekolah mendapati bahawa pelaksanaannya
menepati hampir kesemua aspek yang digariskan.
Ringkasnya, PAK21 yang dilaksanakan telah memberi motivasi kepada warga sekolah, memungkinkan
berlakunya aspek bina upaya dengan memberi fokus terhadap pencapaian,
menggalakan proses pembelajaran guru mengikut konteks tempat kerja, mendorong
mereka membuat refleksi terhadap tindakan yang telah diambil, melibatkan semua
warga di semua peringkat dan memupuk semangat yang cekal serta fleksibel untuk
terus berada pada landasan yang betul.
Sebagai contoh, pelaksanaan PAK21 di
dua daerah yang dikaji telah memberi fokus terhadap aspek bina upaya di mana
pegawai-pegawai SISC+ telah berperanan sebagai jurulatih utama kepada guru-guru
yang mereka bimbing dalam usaha untuk meningkatkan kemahiran mereka menggunakan
pedagogi abad ke-21 (SISC+ Kluang, 2015).
b) Kajian keberkesanan inisiatif SIPartner+
dan SISC+
Terdapat
beberapa kajian yang telah dilaksanakan bagi mengenal pasti status keberkesanan
pelaksanaan inisiatif SIPartner+ dan SISC+ di Malaysia. Antaranya adalah kajian yang dilaksanakan oleh Bahagian Perancangan dan
Penyelidikan Dasar Pendidikan (EPRD) berkaitan keberkesanan pelaksanaan program
rintis SIPartner+ dan SISC+ di Sabah dan Kedah.
Kajian ini membuktikan bahawa
pelaksanaannya telah memberi kesan terhadap peningkatan prestasi peperiksaan
awam terutamanya UPSR di sekolah rendah dan SPM di sekolah menengah bagi
kedua-dua negeri tersebut (KPM, 2014). Sementara itu, kajian
Zakaria Othman et. al. (2014) berkaitan impak bimbingan pegawai SIPartner+ dan
SISC+ terhadap pencapaian sebuah sekolah kebangsaan berprestasi rendah di daerah Tuaran,
Sabah menunjukkan bahawa
prestasi sekolah dalam peperiksaan UPSR telah meningkat dari aspek kualiti (GPS
dan peratus mendapat semua A) dan kuantiti (peratus menguasai). Manakala
kualiti guru dalam PdP dan kemenjadian murid dalam bidang akademik, sahsiah dan
kokurikulum turut meningkat selepas guru besar mendapat bimbingan daripada
pegawai SIPartner+ dan guru-guru mendapat bimbingan daripada pegawai-pegawai
SISC+.
Kajian kuantitatif menggunakan
soalselidik yang dilaksanakan oleh Shamsuddin
Haron et. al. (2015) yang dijalankan bagi menilai keberkesanan peranan
SIPartner+ di daerah Kluang pula menunjukkan bahawa pegawai SIPartner+ telah
dapat memainkan peranannya dengan cemerlang dalam memberi sokongan dan
bimbingan kepada pengetua dan guru besar dengan ketiga-tiga Domain Keberkesanan
Peranan SIPartner+ iaitu Pelaksanaan Coaching, Hubungan Coach-Coachee dan Impak
Bimbingan SIPartner+ mencapai skor min yang tinggi iaitu melebihi 4.5
berdasarkan 5 skala likert yang digunakan.
Pada masa yang sama,
kajian yang dibuat oleh SISC+ Kluang (2015) mendapati bahawa kebanyakkan
guru-guru yang mereka bimbing (GDB) telah menunjukkan motivasi yang tinggi
untuk meningkatkan kemahiran mereka menggunakan pedagogi yang lebih menarik.
Kebanyakkan mereka juga turut berasa puas hati dengan perkhidmatan yang
disediakan oleh SISC+.
Tidak dapat dinafikan
bahawa sebilangan mereka sangat bermotivasi dan teruja untuk mengambil sesuatu
tindakan dengan cepat dan berkesan sementara ada juga GDB yang memerlukan masa
yang agak lama untuk berubah kepada pedagogi yang lebih terkini. Oleh itu,
kajian turut mencadangkan agar pemimpin sekolah perlu memainkan peranan yang
lebih aktif dalam memberi motivasi kepada warga sekolahnya dan seterusnya
menyediakan pelbagai kemudahan, peralatan dan bekalan bahan yang mereka perlukan
bagi menjayakan PAK21.
No comments:
Post a Comment